W ostatnim czasie w debacie publicznej coraz częściej poruszany jest temat dobrostanu zwierząt. Stał się on również ważnym czynnikiem wpływającym na decyzje zakupowe konsumentów, 8% klientów kupującym mięso deklaruje, że ma dla nich znaczenie w jaki warunkach hodowane były zwierzęta1.
Czym w istocie jest dobrostan zwierząt i na czym polegają jego wymagania?
Pojęcie dobrostanu zwierząt obejmuje trzy elementy: naturalne biologiczne funkcjonowanie zwierzęcia (które m.in. oznacza pewność, że zwierzę jest zdrowe i dobrze odżywione), jego stan emocjonalny (brak negatywnych emocji takich jak ból i chroniczny strach) oraz jego zdolność do wyrażania pewnych standardowych zachowań (Fraser i in., 1997)2.
Choć w ostatnich latach można zaobserwować zwiększone zainteresowanie konsumentów warunkami w jakich hodowane są zwierzęta należy jednak zaznaczyć, że kwestie dotyczące dobrostanu były wpisane w podstawy funkcjonowania europejskiej wspólnoty gospodarczej już kilkadziesiąt lat temu. W 1998 r. wprowadzono dyrektywę dotyczącą ogólnego dobrostanu wszystkich zwierząt gospodarskich, w tym również ryb3. Dyrektywa ta określała bezpośrednio nakaz zagwarantowania zwierzętom pięciu wolności:
- wolności od głodu i pragnienia,
- wolności od dyskomfortu,
- wolności od bólu i chorób,
- wolności do wyrażania normalnego behawioryzmu,
- wolności od strachu i stresu4.
Wymogi dobrostanu zwierząt są ciągle rozwijającym się działem prawa w Unii Europejskiej. Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku wprowadzono wiele przepisów, które na świecie wciąż stanowią rzadkość: zakaz antybiotyków w paszy (2003)5, stosowania hormonów wzrostu (1996)6 czy nakaz grupowego utrzymywania loch (2008)7.
W Systemie Gwarantowanej Jakości Żywności QAFP warunki dobrostanu stanowią fundamentalne wymagania w zakresie produkcji trzody chlewnej. Zapisy szczegółowo określają kwestie dotyczące: wyposażenia pomieszczeń w których przebywają zwierzęta; temperatury, wilgotności, wentylacji powietrza, stężenia gazów ,natężenia światła i hałasu w chlewni. Bardzo ważnym czynnikiem jest również unikacie i ograniczanie bólu, cierpienia i stresu zwierząt na każdym etapie chowu oraz transportu.
Doskonaląc System QAFP i wychodząc naprzeciw rosnącym wymaganiom zarówno ze strony sieci handlowych jak również konsumentów Administrator Systemu wprowadził zmianę dotyczącą zwiększania o co najmniej o 20% powierzchni pomieszczenia przypadającej na jednego tucznika.
Przepisy będą obowiązywać od 2023 roku. Warto podkreślić, że dobrostanem zwierząt są ważnym tematem dyskusji na poziomie unijnym, ponieważ w grudniu 2020 roku Rada Unii Europejskiej ds. Rolnictwa i Rybołówstwa wyznaczyła kierunek dla kompleksowego systemu znakowania żywności, który będzie przedstawiał poziom dobrostanu zwierząt w całym cyklu hodowlanym – łącznie z transportem i ubojem – dla każdego gatunku.
1 Goodvalley,Będziemy jeść mniej mięsa, 2019
2 Fraser D, Weary D M, Pajor E A and Milligan B N 1997 A scientific conception of animal welfare that reflects ethical concerns Animal Welfare 6: 187-205.
3 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A31998L0058
5 Regulation (EC) No 1831/2003 of the European Parliament and of the Council of 22 September 2003 on additives for use in animal nutrition
6 Dyrektywa Rady 96/22/WE
7 Dyrektywa Rady Europy nr 2008/120/EC
